Φρίντριχ Ένγκελς - Η σοφία των βιβλίων

 

Ελληνίδες Ποιήτριες 1900-1980 - Μαίρη Βέη

 

Επιλεκτική Ανθολογία Κλασικής Νεοελληνικής Ποίησης - Νίκος Εγγονόπουλος

 

Ιαπωνική Ποίηση - Αριγουάρα Νο Ναριχίτα

 

Έτος Ποιητή Δημήτρη Κοσμόπουλου

 

ΟΠΟΥ, ΤΗΝ 23η ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 1849 Η ΜΙΚΡΟΤΕΡΗ

ΚΟΡΗ ΤΟΥ ΣΤΡΑΤΗΓΟΥ ΝΙΚΗΤΑ,  ΤΡΕΛΛΗ ΑΠΟ ΤΟΥ

ΠΑΤΕΡΑ ΤΗΣ ΤΑ ΒΑΣΑΝΑ,  ΜΙΛΑΕΙ ΣΤΟΝ ΓΕΡΟ-ΤΥΦΛΟ

ΚΑΠΕΤΑΝΙΟ,  ΣΤΟ ΥΠΟΓΕΙΟ  ΤΗΣ  ΦΡΕΑΤΤΥΔΑΣ,

ΔΥΟ ΜΕΡΕΣ ΠΡΙΝ ΤΟΝ ΘΑΝΑΤΟ ΤΟΥ

 

 

Ἔρχεται  ὁ  μαῦρος σερασκέρης·  τόνε βλέπω

στὶς φλόγες καὶ στ’ ἀποκαΐδια ποὺ θολώνουν

τῶν ματιῶν σου  τὰ  νερά.  Ἀνήμπορος κι ἂν εἶσαι

ἔπαρε τὰ μέτρα σου.

Εἶχα μιὰ Μάνα  Ἀγγελικὴ  κι  ἐσένα  Δέντρο

μὲ τὰ φτερὰ στὴ ρίζα κι ἄρματα πουλιὰ νὰ καίγονται

στὸ στῆθος σου,  ἀπὸ βελανιδιᾶς κλαρί  –  Γιατὶ

μοῦ λὲς πὼς σκοτεινιάζει τὸ σκοτάδι σου

Γιατί ;  Νὰ ἰδοῦμε τ’ ἄστρο μαῦρο,  ὅταν θὰ βγεῖ

σὲ ποιάν αὐγὴ θὰ ξεκαμπίσεις.  Ὅπου καὶ νὰ ’ναι

πλημμυρίζεις· ἄκου με,  ἑτοιμάσου.

Οἱ πρῶτες πέτρες κατρακύλησαν μὲς  στὴν  ψυχή μου

καθὼς φτερούγιζε ἡ μαχαιρωμένη σου φωνὴ

στὶς φυλακές,  στὴν Αἴγινα,  ἀπὸ μακριὰ  ποὺ  σ’  εἶδα

νὰ σὲ φορτώνουν κοντακιές,  στρατιῶτες Μπαυαρέζοι.

Τότε  ἦρθε  νὰ  μὲ  κατοικήσει  ὁ Κόρακας.

Νὰ πνίξω  τὸ  μυαλό  μου  ποῦ ;  ὅλο θυμάμαι

γονυκλισίες στὰ εἰκονίσματα μπροστὰ  καὶ  δάκρυα

γιὰ τοὺς σφαγμένους ἀπ’  τὸ χέρι  σου  ἐχθρούς.

Μολόγα μου τοὺς τόπους,  ν’  ἀκούσω θέλω:

Βαλτέτσι,  Ἁγιονόρι,  Δερβενάκια.

Θυμᾶμαι τὸ κερὶ στὸ κοιμητήρι

τὴ φάλαγγα ποὺ σοῦ ’καναν τὴ νύχτα οἱ σεκρετάριοι

χάσκοντας  –

Ἄκου με,  τὸ λοιπὸν,  πατέρα,  τώρα ποὺ τὸ χῶμα

σκάβω τῆς ψυχῆς μου

γιὰ νὰ σὲ ἀναπαύσω,  σὰ μωρὸ παιδί.

Τὴ θρυλικὴ κραυγή σου πλέξε κομποσκοῖνι:  Σδροῦ!

Πλημμύρα  θὰ  ’ρθει.  Ἑτοιμάσου.  Βλέπω κι ἄλλες

νὰ ’ρχονται ξενιτειὲς,  φωτιὰ, τσεκούρι στὰ χωριά μας

στὴν ἐρημιὰ θὰ μᾶς σταυρώνουνε,  χρόνους πολλούς.

 

Ὅμως ἐσύ,  ἔλα,  σιωπηλό μου κυπαρίσσι

Ἔλα,  κοιμήσου,  στὰ δικά μου χώματα.

 

Δημήτρης Σουρβίνος - Το πανδοχείο στο δάσος

 

Ελληνίδες Ποιήτριες 1900-1980 - Βαφοπούλου-Σταθοπούλου Ανθούλα

 

Επιλεκτική Ανθολογία Κλασικής Νεοελληνικής Ποίησης - Γεώργιος Δροσίνης

 

Ιαπωνική Ποίηση

 

Έτος Ποιητή Δημήτρη Κοσμόπουλου

 

Δελτίο νυχτὸς τῆς 19ης Μαΐου 1825

 

 

Φαίνεται ὅτι θερίζουνε, ψηλὰ κατὰ τῶν ἄστρων τὰ χωριὰ

πέφτουνε στάχυα στὰ βελοῦδα τῆς νυχτὸς,  κομῆτες καὶ

λυώνουνε σὰν πάγοι.

Ὁ θερισμὸς θα ’ναι πολὺς μὲ τὰ χαράματα κι ἐδῶ,  σὲ τοῦτη

        τὴ χαράδρα.

Τὸ λένε οἱ τερμίτες σιγοσκάβοντας τοῦ στήθους σου τὰ χώ-

       ματα

ὅλα ποὺ ἔχουνε λουφάξει τ’ ἄγρια τοῦ βουνοῦ καὶ σίδερο δα-

         γκώνουν τὴ σιωπή τους

τὸ  λένε  μέσα  τους  καὶ  τρέμουνε:  ὁ  θερισμὸς  πολὺς  κι  ἂς

         εἶναι Μάης.

Κάτω στὴ ρεματιὰ ἀκούγονται νὰ πιάνουνε δουλειὰ

ἄγγελοι ἀπὸ πέτρα καὶ νερό·

δὲν εἶναι καταρράχτες.

Ἔβαλες τοὺς δικούς σου, τὸ ἐξωλέστατο κουρμπάνι ἐσὺ, κι

        ἀνάψανε φωτιὲς.

Λυσσάξανε τοῦ Μπραΐμη τὰ ταμποῦρλα.

Στέκεσαι κάτω ἀπ’ τὴν ἀγραπιδιὰ καὶ βρίζεις

τὴ Διοίκηση καὶ τὸν Μαυροκορδάτο  –  τὰ καθάρματα, τὸν

        ἀδελφό σου  –  «νὰ μὲ

ἐνθυμῇσαι  καὶ νὰ  κλαίῃς»  τοῦ  ’γραψες  –  τὶς λέρες,  τὸν

         Μαυρομιχάλη βρίζεις

τὴ λέρα τὸν ἑαυτό σου, τὸ πιὸ περικάθαρμα· καὶ στραγγαλί-

          ζεις τὸν λυγμό

ὅταν θυμᾶσαι τὸν Νικήτα καὶ τὸν Θεοδωράκη.

Γύρευε νὰ ξεπλύνεις ὅ, τι ἀπόμεινε· τὰ γένια σου.

Τὸ δέντρο  τὰ χαράζει ὅλα στὴ φλούδα του,  αὔριο

θὰ τ’ ἀνθίζει ἀγκάθια καὶ καρπούς.

Τι κι ἂν θὰ εἶσαι ἀλλοῦ,  θὰ ξέρουνε οἱ πέτρες

καὶ θὰ κρατήσουνε μὲ τὴν ὀκὰ μπαρούτι κι ὀρυκτὰ

ἀπ’ τῶν ἀντρῶν σου τὰ ἔγκατα κι ἀπ’ τοὺς Κοντοβουνίσιους

ποὺ σὲ κοιτοῦν καπνίζοντας.

 

Λυγίζουν τὰ βουνά.  Πέρα

Ἡ θάλασσα τοῦ Ναυαρίνου ἀκινητεῖ καὶ περιμένει

Τὸν Γέρακα  τῆς  τελευταίας ματιᾶς σου νὰ δεχτεῖ

νὰ καεῖ στὴ στάχτη.

Βασίλης Γεωργιάδης - Το αθόρυβον μεγαλειώδες

 

Ελληνίδες Ποιήτριες 1900-1980 - Φίλη Βατίδου

 

Επιλεκτική Ανθολογία Κλασικής Νεοελληνικής Ποίησης - Άγγελος Δόξας

 

Ιαπωνική Ποίηση, Τάνκα

 

Έτος Ποιητή Δημήτρη Κοσμόπουλου

 

Θεοδώρου Κολοκοτρώνη διάβασις

 

 

«Ἐφύγαμεν  ἀπὸ  ἐκεῖ  καὶ  ἐπήγαμεν  εἰς τὰ Κοντοβούνια

διὰ ψωμὶ

καὶ ἔπειτα  ἐπήγαμεν  εἰς ἕνα βουνὸ  νὰ λημεριάσωμεν» —

τοῦ  τό ’πες  τοῦ Τερτσέτη  καθαρά,  πῶς  ἤτανε  στὰ  1806.

 

Στὰ  μέρη  μου  γυρνῶ  ποὺ  σφάξαν  τὸν Δικαῖο.

Στουρνάρι,  ἀσφάκα  κι ἀγκορτσιές.  Σπιθίζουν μαῦρα νέφη.

Οὔτε  σκυλιὰ  οὔτε  πρόβατα,  μονάχα πέτρες ποὺ βελάζουν.

 

Στὴν κακαράντζα  καὶ στὴ λάσπη  καὶ στὸ παραγώνι

ἐδῶ ποὺ πέρασες  καὶ  σοῦ ’δωκαν ψωμί,

κάτι  —  δέντρα καὶ ξέρακες  —  παληοὶ προγόνοι,

ἐδῶ  νά,  στέκομαι· σκάει  νάρκη  ὁ τόπος:  Κοντογόνι.

 

Γέρο,  δὲ γίνεται  νὰ πῶ,  νὰ γράψω

θυμᾶμαι  ἀφράτα  χώματα  στ᾿ ὄργωμα,  στὴ σπορὰ

ν᾿ ἀνθίζουν  κόκκαλα  καὶ  σκουριασμένα  σίδερα

καὶ  νυχτοπούλια ποὺ ἔκλαιγαν  στοῦ φεγγαριοῦ τὸ χιόνι.

 

Στὴ  λησμονιά  μου  κύμβαλο,  τῆς  ἐρημιᾶς  τὸ  ντέφι

δὲν εἶσαι  κόσμου  στεναγμὸς  μὰ  φύσημα  Θεοῦ.

Ἕνα τσακάλι  ἔκοψε  τὸ  κλάμα του  στὴ μέση

κι  ἀκόνισε  τὰ  δόντια του  στὸ  σκότος  τοῦ  νεροῦ.

 

Κώστας Γαρμπής - Από τη Συλλογή "Τα μικρά τίποτα - Αντιγραφές και Επαναλήψεις"

Λάζαρε

δεύρο

μέσα

δεύρο

Λάζαρε.

 

 

(Covid-19 –

Πρβλ: (Λάζαρε) δεύρο έξω. Ιωάν. 11,43)

Ελληνίδες Ποιήτριες 1900-1980 - Βατίδου Όλγα

 

Επιλεκτική Ανθολογία Κλασικής Νεοελληνικής Ποίησης - Άρης Δικταίος

 

Ιαπωνική Ποίηση - Τάνκα

 

Έτος Ποιητή Δημήτρη Κοσμόπουλου

Το «Ελλύχνιον» επέλεξε ως τιμώμενο ποιητή για το έτος 2021 τον Δημήτρη Κοσμόπουλο. Σήμερα, λόγω περιορισμού χώρου, αναρτούμε  σύντομη παρουσίαση, βιογραφικό σημείωμα και την εργογραφία του ποιητή και από την επόμενη εβδομάδα θα ξεκινήσει η ανάρτηση των ποιημάτων.

Ο Δ.Κ. παρουσιάζει στίχο άκρως επιμελημένο, στοχαστικό και σχολαστικά δουλεμένο. Ο στίχος του «όζει ελλυχνίων». Παρ’ ότι εγγίζει την «τελειότητα» δεν είναι, εν τούτοις, στίχος «αποξηραμένος». Εμφανείς είναι οι «καταβυθίσεις» του Δ.Κ. στα κλασσικά και στα νεοκλασικά γράμματα. Εξάλλου για να εκτιμήσεις και, τελικά, να θαυμάσεις την έκφρασή του, πρέπει να την «οικειωθείς από μέσα» και να την ζήσεις.  Έχει χαρακτηρισθεί από την κριτική ως ο «παλαμικότερος σύγχρονος μοντέρνος ποιητής μας». Η  συνομιλία του με το σώμα της προγενέστερης ποιητικής μας παράδοσης, το οποίο στα βιβλία των δοκιμίων του χαρακτηρίζει ως ενιαίο, με διαφορετικά μέτωπα και εκφράσεις στην διάρκεια του χρόνου, τον οδηγεί σε ένα ποιητικό ιδίωμα όπου αρμόζονται άρρηκτα οι κατακτήσεις της έμμετρης παράδοσης και των κορυφαίων στιγμών του μοντερνισμού, σε ένα ιδίωμα απολύτως προσωπικό και ιδιοτύπως αναγνωρίσιμο. Ως βαθύς γνώστης της ελληνικής και ευρωπαϊκής ποιητικής γραμματείας, ο Κοσμόπουλος στα δοκίμιά του, τα οποία παράγονται εκ του αποτελέσματος, δηλαδή όχι από προκρούστεια προσαρμογή   στην μητρομανία της θεωρίας και της ιδεολογίας, μαζί με το αίτημα της επανεύρεσης του λυρικού οράματος, θέτει το αίτημα για επανεύρεση του νοήματος. Στην μηδενιστική εικονική συνθήκη της σήμερον αντιτείνει την ελευθερία του Σταυρού και της Ανάστασης. Υπό αυτό το πρίσμα, η ποίησή του- πολυμεταφρασμένη και πολυβραβευμένη- φανερώνεται χθόνια και υπερβατική, αντίθετη στις θρησκευτικές παραισθήσεις των φυσικών θρησκειών και των ιδεολογικών κλειστών συστημάτων. Απολαύστε τον. Θα κερδίσετε εσωτερική γαλήνη και γόνιμη περισυλλογή. Ενδεχομένως παρακινηθείτε κάποιες στιγμές προς την απομόνωση, ακούγοντας ενδόμυχες φωνές.

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ

 

Ὁ Δημήτρης Κοσμόπουλος γεννήθηκε στὸ Κοντογόνι (Παπαφλέσσα) Πυλίας στὴ Μεσσηνία. Μεγάλωσε στὴν Καλαμάτα. Εἶναι ποιητής, δοκιμιογράφος καὶ μεταφραστής. Ἔχει ἐκδώσει δέκα ποιητικὰ βιβλία καὶ τρία βιβλία δοκιμίων γιὰ θέματα λογοτεχνίας καὶ κριτικῆς. Δοκίμια, μεταφράσεις καὶ κριτικὰ κείμενά του ἔχουν δημοσιευθεῖ στὰ περισσότερα λογοτεχνικὰ περιοδικὰ καὶ σὲ ἐφημερίδες. Ποιήματά του ἔχουν μεταφραστεῖ στὶς κυριότερες εὐρωπαϊκὲς γλῶσσες καὶ στὰ ἀραβικά, καὶ ἔχουν συμπεριληφθεῖ σὲ ἑλληνικὲς καὶ ξένες ἀνθολογίες. Ἀνθολογίες ἀπὸ τὴν ποίησή του ἔχουν ἐκδοθεῖ στὰ γαλλικά, στὰ ἰταλικὰ καὶ στὰ ἀλβανικά. Διευθύνει τὸ λογοτεχνικὸ περιοδικὸ Νέα Εὐθύνη. Ἀπὸ τὸ 2001 εἶναι μέλος τῆς Ἑταιρείας Παπαδιαμαντικῶν Σπουδῶν καὶ ἀπὸ τὸ 2004 εἶναι μέλος τῆς Ἑταιρείας Συγγραφέων. Τὸ 2005 τοῦ ἀπονεμήθηκε τὸ Βραβεῖο Ἕλληνα Λυρικοῦ ποιητῆ «Λάμπρος Πορφύρας» τῆς Ἀκαδημίας Ἀθηνῶν, τὸ 2013 τὸ Διεθνὲς Βραβεῖο Κ.Π. Καβάφη γιὰ τὸ σύνολο τοῦ ποιητικοῦ του ἔργου καὶ τὸ 2018 τὸ Βραβεῖο Ποιήσεως τοῦ Ἱδρύματος Κώστα & Ἑλένης Οὐράνη τῆς Ἀκαδημίας Ἀθηνῶν, καθῶς καὶ τὸ Βραβεῖο «Jean Moreas»  γιὰ τὸ καλύτερο ποιητικὸ βιβλίο τοῦ 2018. Zεῖ καὶ ἐργάζεται στὴν Ἀθήνα. Τὸ Pixels εἶναι τὸ δέκατο ποιητικὸ βιβλίο του.

 

 

ΕΡΓΟΓΡΑΦΙΑ

 

TOY IΔIOY

 

ΠΟΙΗΣΗ

 

Λατομεῖο, Κέδρος 2002, β΄ ἔκδοση 2003

Τοῦ νεκροῦ ἀδελφοῦ, Kέδρος 2003, β΄ ἔκδοση 2005 (Βραβεῖο Ἕλληνα Λυρικοῦ Ποιητῆ «ΛΑΜΠΡΟΣ ΠΟΡΦΥΡΑΣ» Ἀκαδημίας Ἀθηνῶν 2005)

Πουλιὰ τῆς νύχτας, Κέδρος 2005

Ἀνάστασις τοῦ Ἀνδρέα Ταρκόφσκι, Ἐρατὼ 2008

Βραχὺ χρονικό, Κέδρος 2009

Κροῦσμα, Κέδρος 2011, β΄ ἔκδοση 2011

Κρυπτόλεξο, Δόμος 2013, β΄ ἔκδοση 2013, γ΄ ἔκδοση 2018 (Διεθνὲς Βραβεῖο Καβάφη 2013)

Κατόπιν ἑορτῆς, Ἐρατὼ 2014, β΄ ἔκδοση 2015

Θέριστρον, Κέδρος 2018 (Βραβεῖο Ποιήσεως Ἱδρύματος Κώστα & Ἑλένης Οὐράνη Ἀκαδημίας Ἀθηνῶν 2018, Βραβεῖο «Jean Moreas» Γραφείου Ποιήσεως 2018)

 

ΔΟΚΙΜΙΟ

 

Τὰ ὅρια τῆς φωνῆς (Δοκίμια γιὰ τὴν νεοελληνικὴ λογοτεχνία),                                     Κέδρος 2006

Ἡ πτήση τοῦ ἱπτάμενου (Μιὰ εἰσαγωγὴ στὴν ποίηση τοῦ Νάσου Βαγενᾶ),                  Ἴνδικτος 2007

Ὁ ἀπόκρημνος λυρισμός: Μελέτες γιὰ τὴν ποίηση τοῦ Ἠλία Λάγιου,                             Ἐρατώ (ὑπὸ ἔκδοσιν)

Καλή χρονιά

Καλή χρονιά σε όλους.

Αρκετοί επισκέπτες του «Ελλύχνιου» κορέσθηκαν με την Ευρωπαϊκή Ποίηση. Το 2021, λοιπόν, θα διακόψουμε την ανάρτηση του θέματος αυτού και θα σας παρουσιάσουμε μερικά «Τάνκα», «Ρένγκα», «Σενριού» «Χαϊκού» κλπ. από την παραδοσιακή Ιαπωνική Ποίηση.

Θα μεταβάλλουμε, επίσης, τη σειρά της θεματολογίας. Θα προηγούνται στίχοι του τιμώμενου για το έτος 2021 Ποιητή και θα ακολουθεί η Ιαπωνική Ποίηση.

Τα λοιπά θέματα, «Κλασσική Ελληνική Ποίηση», «Ελληνίδες Ποιήτριες 1900-1980» και το «ελεύθερο θέμα», θα έπονται.